„Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie” słowa majora Jana Piwnika pseudonim „Ponury”, chwilę przed śmiercią, świadczą o miłości do tych ziem, które obecnie są zapomniane, biedne i w powszechnej opinii nie koniecznie warte zainteresowania.
Wielu Polaków wyjeżdża za granice i przy przyjacielskich spotkaniach opowiada o tym, co zwiedzili we Włoszech ,Francji i Hiszpanii, a nie potrafią nic powiedzieć, o tym jakie cudowne krajobrazy, zabytki posiada Polska, jak choćby w woj. Świętokrzyskim.
Kielecczyzna nafaszerowana jest wręcz zabytkami, małymi romantycznymi miasteczkami, których historia sięga początków Państwa Polskiego. Najwięcej z tych zabytków (klasztorów, kościołów, bożnic, zamków obronnych pochodzi z czasów Kazimierz Wielkiego, a i w czasach Jagiellonów zbudowano tu dużo pałaców i Kościołów i później za czasów Rzeczpospolitej Szlacheckiej.
Najdawniejsze zabytki zwiedzić można na szlaku „Orlich Gniazd”, czyli pozostałości budowanych za czasów Kazimierza Wielkiego zamków, znajdują się one w Sandomierzu, Chęcinach, Sobkowie, Tudorowie, poza tym blisko do orlich gniazd w Jurze Krakowsko- Częstochowskiej.
Warto również odwiedzić szlak klasztorów cysterskich i nie tylko, to Jędrzejów, Wąchock, Szydłów, Opatów, Koprzywnica i wiele innych. Na terenie Świętokrzyskiego zaczyna się szlak Drogi Św.Jakuba, do Santiago ok. 4.000 km. Najwspanialszym klasztorem jest znany w Polsce od wieków Klasztor Świętego Krzyża, który od czasów II wojny prowadzą Oblaci.
Z Nowej Słupi, małego miasteczka u podnóża Łysicy (gdzie znajduje się klasztor i wieża telewizyjna ), wiedzie 3 kilometrowa trasa piesza gołoborzem, do klasztoru.Tę trasą pątniczą przemierzali polscy królowie, począwszy od Bolesława Chrobrego, po Jagiellonów. Klasztor w początkach Państwa Polskiego, pełnił funkcję pierwszego ogólnonarodowego Sanktuarium. Znajdują się tu Relikwie Krzyża Świętego, które Bolesław Chrobry otrzymał z Węgier, od króla Stefana I Świętego.
Z Łysicy wiedzie też szlak pieszy na Łysiec, najwyższą górę w paśmie (dzień wędrówki pieszej z zapierającymi widokami na gołoborza), gdzie znajduje się klasztor i miasteczko Święta Katarzyna. W Świętokrzyskim należy jeszcze zobaczyć Sandomierz, bo to jest perła najwyższej klasy, a w okolicy Opatów, ze sławnym kościołem Św.Marcina, klasztorem i murami obronnymi, na których znajduje się łaskami słynący obraz Matki Boskiej (aresztowany za komuny).
Z Sandomierza należy jechać do Klimontowa( po drodze zwiedzając Krzyżtopór), a w Klimontowie szok, bazylika nie ustępująca najwspanialszym kościołom w Rzymie, klasztor i bożnica i pałac – tyle w takim miasteczku, o którym prawie nikt nie słyszał. Dalej należy jechać parę kilometrów do Stopnicy a tam zamek Kazimierza Wielkiego i całe mnóstwo zabytków .Po drodze jest Wiślica z mnóstwem zabytków np. misa chrzcielna 880 roku. Niedaleko po trasie jest Busko Zdrój i można zażyć wód leczniczych, aby ochłonąć po tych zaskakujących niespodziankach.
(foto: Andrzej Rychlewski; Oblęgorek, miejsce gdzie Sienkiewicz tworzył swoje dzieła)
Ciekawe miejsca znajdują się w okolicach Starachowic i Ostrowca Świętokrzyskiego, są to miejsca związane z walkami, podczas Powstanie Listopadowego i Styczniowego, Legionami Piłsudskiego , oraz miejsca walk wielkich polskich bohaterów , jak Jan Piwnik „Ponury”, Antoni Heda „Szary” oraz Henryk Dobrzański „Hubal”. Warto zwiedzić Wąchock i „Wykus „, gdzie stacjonowały zgrupowania AK wyżej wymienionych bohaterów, walczące z okupantem niemieckim .W okolicy znajduje się mnóstwo ciekawych miejsc, miedzy innymi piękna dolina meandrującej rzeki Kamiennej.
W pobliżu Ostrowca znajduje się stanowisko archeologiczne, odwiedzane przez naukowców z całego świata – Krzemionki Opatowski, datowane na IV tysiąclecie p.n.e neolityczne kopalnie krzemienia pasiastego, było ich w tym czasie około 4.000.były to największe tego typu kopalnie na terenie ówczesnej Europy.
Dodam jeszcze, że na terenie Kielecczyzny urodziło się wielu wybitnych pisarzy, którzy mają swoje muzea, najbardziej znani to Żeromski – Szczekociny, Sienkiewicz -Oblęgorek, Różewicz -Radomsko Herling-Grudziński – Kielce, Gąbrowicz- Małoszyce, Brunon Jasieński -Klimontów, Stanisław Młodożeniec- Dobrocice i wielu innych pisarzy i malarzy. I jeszcze w Sandomierzu znajduje się muzeum Długosza ,Wincentego Kadłubka i muzeum Iwaszkiewicza.
Na koniec warto zwiedzić Kielce , rezerwat przyrody Kadzielnia, rezerwat etnograficzny Tokarnia i jaskinię Raj. Tyle w skrócie udało mi się napisać, zwiedzając te miejsca poruszamy się w promieniu 50 kilometrów, więc nie jest to chyba duży obszar na zwiedzanie.
Warto chwalić się swoimi dokonaniami, bo choć tyle wojen przetoczyło się przez ziemie polskie, jest jeszcze czym się poszczycić. Zapraszam w Góry Świętokrzyskie, które w czasach młodości zwiedziliśmy z ojcem na rowerach.
Ewa