Wiersz niesamowity, sentencja polskości, poświęcenia dla Ojczyzny. Dziś niejeden myli patriotyzm z nacjonalizmem. Może dlatego że nie zna poezji Słowackiego.
Wiersz Słowackiego (poniżej wiersza niesamowita interpretacja poetycka – Mirosława Czyżykiewicza):
Żyłem z wami, cierpiałem i płakałem z wami;
Nigdy mi, kto szlachetny, nie był obojętny:
Dziś was rzucam i dalej idę w cień — z duchami,
A jak gdyby tu szczęście było, idę smętny.
Nie zostawiłem tutaj żadnego dziedzica¹
Ani dla mojej lutni², ani dla imienia:
Imię moje tak przeszło, jako błyskawica,
I będzie, jak dźwięk pusty, trwać przez pokolenia.
Lecz wy, coście mnie znali, w podaniach³ przekażcie,
Żem dla ojczyzny sterał⁴ moje lata młode;
A póki okręt walczył, siedziałem na maszcie,
A gdy tonął, z okrętem poszedłem pod wodę…
Ale kiedyś, o smętnych losach zadumany
Mojej biednej ojczyzny, pozna, kto szlachetny,
Że płaszcz na moim duchu był nie wyżebrany,
Lecz świetnościami moich dawnych przodków świetny.
Niech przyjaciele moi w nocy się zgromadzą
I biedne serce moje spalą w aloesie⁵,
I tej, która mi dała to serce, oddadzą:
Tak się matkom wypłaca świat, gdy proch odniesie…
Niech przyjaciele moi siędą przy pucharze
I zapiją mój pogrzeb — oraz własną biedę:
Jeżeli będę duchem, to się im pokażę,
Jeśli Bóg mnie uwolni od męki, nie przyjdę…⁶
Lecz zaklinam: niech żywi nie tracą nadziei
I przed narodem niosą oświaty kaganiec⁷;
A kiedy trzeba, na śmierć idą po kolei,
Jak kamienie, przez Boga rzucane na szaniec⁸!
Co do mnie — ja zostawiam maleńką tu drużbę⁹
Tych, co mogli pokochać serce moje dumne;
Znać, że srogą spełniłem, twardą Bożą służbę,
I zgodziłem się tu mieć niepłakaną trumnę.
Kto drugi tak bez świata oklasków się zgodzi
Iść?… taką obojętność, jak ja, mieć dla świata?
Być sternikiem duchami napełnionej łodzi
I tak cicho odlecieć, jak duch, gdy odlata?
Jednak zostanie po mnie ta siła fatalna¹⁰,
Co mi żywemu na nic, tylko czoło zdobi;
Lecz po śmierci was będzie gniotła niewidzialna,
Aż was, zjadacze chleba — w aniołów przerobi
Źródło:
http://www.wspolnota-polska.org.pl/kultura/literatura/slowacki/testament-moj.pdf
Młodzież dziś szuka swojej tożsamości sięgając w zasoby kultur innych narodów, innych państw. I nie odnajduje spokoju, gubi się, niepokoi, popada w depresję. Bo to nie ten duch. Nie ten który jest w tej ziemi. Chociażby w muzyce Chopina, gdy słyszę ją, to widzę krajobraz polski – wierzby, wiejska piaszczysta droga, wiatrak w oddali.
Ja ten widok widziałem moimi oczyma. Jadąc do moich dziadków. Łany zbóż, piaszczysta wiejska droga, wierzby obok niej, a w oddali zwalista sylwetka wiatraka mojego Dziadka. Już nie pracującego, zastawionego. Powoli ulegające ruinie gospodarstwo, bez dziedzica, który zginął w PRL-owskim wojsku. W „tajemniczych okolicznościach”. Przywieziony rodzicom w zalutowanej trumnie pod strażą. Brak Polski – jedynie w sercach nosiliśmy polskość. I tego nikt nam nie mógł odebrać żaden komuch w mundurze, aparatczyk Moskwy. Zdrajca.
Po 1989 roku nikt ich tak oficjalnie nie nazwał. Do dziś jest z tym problem. Może dlatego nasze dzieci są zagubione, szukają szukają… Czy znajdą?
Polskie dzieje.
Czy warto mieć w sercu taki testament? Czy warto żyć dla Ojczyzny, umierać dla niej? Ponosić „piękną śmierć” w imię wolności, ale też i wszystkich tych, którzy nie chcieli ponieść takiej ofiary? Wtedy za czasów wojny. A czy teraz? Jest potrzeba, jest sens? Co wiemy o tym co się stanie? … Czy przed II wojną ktokolwiek miał pewność że stanie się właśnie to? Chodzi jednak o tą specjalną wrażliwość – na te wierzby, na zapach rzepaku, wiatr myszkujący w koronach drzew, polskie niebo nad głową, świadomość wolności, miejsca w którym czujesz się zawsze bezpiecznie, ponieważ to Twoje miejsce. Tutaj jesteś u siebie w domu, masz krewnych, przyjaciół, rodzinę polską. Czy ktoś chce nam to dziś odebrać? Może nie używa wcale do tego karabinów i czołgów -lecz zupełnie innej broni…
Jeszcze jeden utwór, którego warto posłuchać: